Đô đốc Khuất Đả - Triều vua Lê Thánh Tông

1. Khuất Đả không rõ người ở đâu, trong năm Quang Thuận thứ 8 (1467) đời Lê Thánh tông, người Ai Lao đem quân chiếm động Cư Lộng, cướp đất ngoài biên. Quan giữ biên giới tâu lên. Khuất Đả bấy giờ là Hành Tổng binh, được phái đi đánh. Lê Thánh tông cho Đả làm Tổng quản hơn 5.000 quân, sai Đồng Tổng tri vệ Định Huân là Nguyễn Động làm Phó tướng, Nghiên Nhân Thọ làm Tán lý quân vụ. Vua bảo Nhân Thọ rằng:
-Ngươi và Khuất Đả được phép tự tiện làm việc.
Khuất Đả đem quân đến châu Mộc phủ Gia Hưng, cùng với 300 thổ binh đến thẳng sách Câu Lộng ở Mã Giang. Đả chia sai Tổng tri Lê Miễn đem quân vệ Gia Hưng đến động Khâu Chúc cùng thổ binh hai châu Việt, Mỗi nói phao là đánh quân giặc quấy nhiễu, nhưng thực ra là ngăn chặn các đường hiểm yếu. Quân Ai Lao nghe tin chạy tan. Khuất Đả đóng ở đó nửa tháng, sai người đi chiêu dụ. Bọn đạo Đồng người Ai Lao đến cửa dinh đầu hàng. Khuất Đả sai người chạy thư về triều tâu rằng:
-Ai Lao xin trả lại đất đã chiếm, vậy xin đem quân về.
Thánh tông bảo Khuất Đả giao cho Quyền tổng tri vệ Ninh Sóc là Đào Viện làm Đốc tướng thay Đả và ban cho Đả 10 quan tiền. Chiếu thư chưa đến nơi, Đả sai Kinh lược Mộc châu là họ Xa sửa lại ải cũ, cùng với thổ quan là Phụ đạo Cầm La đốc suất thổ binh canh giữ. Ra quân lần này, cả đi lẫn về chỉ có 18 ngày. Những nơi quân đi qua, hàng ngũ nghiêm chỉnh, gà chó cũng không kinh hãi. Khuất Đả có công, được phong làm Đô đốc thiêm sự ở Tây quân Đô đốc phủ. Mấy tháng sau lại sai Đả đem 500 quân Ngũ phủ đến bảo Khả Lặc trấn Yên Bang đuổi đánh giặc cỏ nhưng không kịp, bèn về.
2. Tháng 7, giặc lại đánh bảo Khả Lặc. Khuất Đả đem 1.000 quân Ngũ phủ cùng quân hai ty Điện Tiền và hai ty Hiệu Úy đi đánh, bị thua. Cấp sự trung Nghiên Nh ân Thọ hặc tội Tổng binh Yên Bang là Lê Hối không biết trù liệu đánh giặc và Đốc tướng Khuất Đả đuổi đánh thất cơ đến phải thua. Vua sai Nhân Thọ tra xét và bắt bọn Khuất Đả, Nguyễn Báo, Lê Hối giải về kinh sư, giao cho bộ Hình xét hỏi. Thánh tông vẫn tiếc tài của Đả, muốn dùng làm Trấn thủ Bắc Bình. Đến khi tan chầu, vua hỏi đại thần và các quan rằng:
-Đô đốc Khuất Đả trước đây tuy trái quân luật, bộ Hình đương xét hỏi. Trẫm muốn gọi cho làm Tổng binh, trấn thủ Bắc Bình, có nên không?
Thái bảo Nguyễn Lỗi tâu:
-Việc sống hay chết, cho hay cất là quyền của vua. Thần hạ chúng tôi không dám bàn đến. Song Khuất Đả vâng mệnh đánh giặc không nên công, sáu khoa hặc lên, bộ Hình đương xét hỏi, hãy đợi án xong, nếu không có tội thì dùng cũng được.
Hình bộ Thượng thư Lê Bá Trì thì tâu:
-Khuất Đả tuy có tội, nay quyền nghi mà dùng thì có hại gì?
Thánh tông nghe lời Lỗi, rốt cuộc không dùng Khuất Đả nữa, rồi sau cũng không rõ kết cuộc của Đả như thế nào.


Khuất Đả Liệt truyện - Đại Việt sử ký